Dzisiaj, 25 lutego przedsiębiorcy rozliczający VAT składają po raz pierwszy deklaracje na nowych zasadach obowiązujących od tego roku. Muszą przy tym uważać na pomyłki.

Nowe przepisy uznają za moment powstania obowiązku podatkowego datę dostawy towaru, bądź wykonania usługi. Jako dostawę należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania danym towarem jako właściciel. Definicja ta nie różni się od pojęcia „wydania towaru”, które funkcjonowało w przepisach obowiązujących do końca ubiegłego roku, co oznacza, że do ustalenia daty dostawy towaru ważna jest informacja, kiedy towar trafia do kupującego po opuszczeniu magazynu sprzedawcy.

Na moment powstania obowiązku podatkowego istotny wpływ mają warunki transakcji. Opisują je międzynarodowe reguły  handlowe Incoterms określające stronę odpowiedzialną za transport towaru, jego ubezpieczenie, a nawet chwilę, w której ryzyko utraty towaru ulega przeniesieniu z dostawcy na nabywcę. Reguły Incoterms znajdują zastosowanie zarówno w krajowych, jak i międzynarodowych transakcjach.

Przykłady:

1. Dostawca zgodnie z umową odpowiedzialny jest za transport towaru między jego magazynem, a magazynem kupującego, przy czym ponosi koszty ubezpieczenia i przewozu. Ryzyko utraty towaru przechodzi na nabywcę w momencie pojawienia się towaru w jego magazynie.

Obowiązek  podatkowy w takiej sytuacji powstaje w chwili, gdy towar został dostarczony do magazynu nabywcy. Jeżeli towar wyjechał z magazynu dostawcy 31 stycznia, a dotarł do magazynu odbiorcy 1 lutego, to danej transakcji nie należy wykazywać w styczniowym rozliczeniu, gdyż obowiązek podatkowy w tym przypadku powstaje dopiero w lutym.

2. Sprzedawca pozostawia we własnym magazynie towar do dyspozycji kupującego. Od tego momentu ryzyko utraty towaru przechodzi na kupującego. Przy zostawieniu towaru w magazynie do dyspozycji klienta 31 stycznia dochodzi w tym przypadku do powstania obowiązku podatkowego . Nabywca musi tę transakcję rozliczyć w styczniu.
3. Dostawca płaci za transport towaru i jego ubezpieczenie, a ryzyko utraty spoczywa na kupującym.

Tego typu okoliczności należy rozpatrywać za każdym razem indywidualnie.

Istotnym aspektem, na który trzeba zwracać uwagę, jest ustalenie odpowiednich kursów walut, jeśli transakcje są prowadzone w walucie obcej, a w danym miesiącu doszło do wielu dostaw od jednego dostawcy. Do obliczeń należy wykorzystywać kursy obowiązujące na dzień wcześniej przed każdą dostawą. Nie jest możliwe zastosowanie jednego kursu, ustalonego na przykład na koniec miesiąca. Na taką możliwość nie wyraziła zgody Komisja Europejska.

Styczniowa deklaracja dotyczy odliczenia VAT. W tej sprawie nic się nie zmieniło – podatnicy mogą odliczyć podatek od towarów i usług już w pierwszym miesiącu, ale też w dwóch kolejnych (bądź kwartałach – jeśli rozliczają się kwartalnie).

Odnośnie wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów trzeba pamiętać, że w związku z regulacjami obowiązującymi od nowego roku, jeśli doszło do WNT w styczniu, to VAT można odliczyć za ten miesiąc, o ile przed końcem kwietnia podatnik otrzyma fakturę dotyczącą tej transakcji.