Senacki projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej zakłada zlikwidowanie przepisu, który zezwala na zabezpieczanie zobowiązań podatkowych bez możliwości przedawnienia.

Art. 70, par. 8 Ordynacji podatkowej (Dz. U. 2012, poz. 749 ze zmianami) zakłada, że podatnikowi zalegającemu z płatnościami dla fiskusa, organy podatkowe mogą zająć nieruchomości, ale i samochody, papiery wartościowe, a nawet środki pieniężne na koncie (jeśli tylko wartość ich jest równa, lub przekracza 12,4 tysiąca złotych). Na czas zajęcia właściciel nie może dysponować swoim majątkiem.

Przykłady z życia pokazują, że nagminne jest stosowanie hipoteki  przymusowej w ostatniej chwili przed zakończeniem terminu przedawnienia, bądź „na wszelki wypadek”, gdy urząd nie posiada jeszcze sprecyzowanej wiedzy na temat zadłużenia podatnika wobec fiskusa, a decyzja podatkowa jeszcze nie zostanie sformułowana.

Powyższy sposób postępowania organów podatkowych zakwestionował Trybunał Konstytucyjny (wyrok z 8 października 2013 roku – sygn. akt SK 40/12) uznając, iż przepis zezwalający na zabezpieczenie zobowiązań podatkowych i brak możliwości ich przedawnienia narusza ochronę prawa własności gwarantowaną przez ustawę zasadniczą. W swoim orzeczeniu TK odniósł się do samych hipotek (wyrok dotyczył przepisu w brzmieniu obowiązującym do 2002 roku) , podkreślił jednak, że i obecne regulacje cechują identyczne wady.

W związku z taką decyzją Trybunału, senat podczas prac nad nowelizacją ustawy postanowił usunąć zapis zezwalający na dożywotnią odpowiedzialność podatkową osób, których majątek został zajęty. Nie oznacza to, że organy nie będą  mogły już w ogóle stosować tego typu zabezpieczeń, lecz, że na procedurę związaną z udowodnieniem podatnikowi długu będą miały ograniczony okres -5 lat.

Ministerstwo Finansów zdecydowanie sprzeciwiło się pomysłowi senatorów twierdząc, że spowoduje on uszczuplenie wpływów do kasy państwa. Resort zadeklarował nawet, że opracuje własny projekt zmian w oparciu o zastosowanie regulacji podobnej do przepisów cywilnych (wzorcem byłby art. 77 ustawy o księgach wieczystych i hipotece – Dz. U. 2013, poz. 707 ze zmianami), które zezwoliłyby na zachowanie dożywotniej odpowiedzialności podatnika. Według wspomnianego zapisu w art. 77 uprawnienia osoby wierzyciela hipotecznego w kierunku zaspokojenia z nieruchomości obciążonej nie są naruszone przez przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej przez hipotekę.

Od wyroku Trybunału minęło już jednak kilka miesięcy, które miało rzekomo wystarczyć resortowi na opracowanie projektu zgodnie z własnym zamysłem, ale jak dotąd  nie przedstawił on żadnej propozycji, która nie budziłaby wątpliwości co do jej zgodności z konstytucją.